6 i 13. juna 2021. godine, JKP „Pogrebne usluge“ je organizovalo dva besplatna vođena obilaska Novog groblja povodom 20. godina od osnivanja Udruženja kulturno značajnih grobalja Evrope (ASCE – Association of Significant Cemeteries of Europe), koje je osnovano u Bolonji 2001. godine, a čiji je Novo groblje član od 2004. godine. Članovi ove prestižne oraganizacije su čuvena evropska groblja poput groblja Per la Šez u Parizu i groblja Steljano iz Đenove, koje je UNESKO prepoznao kao svetsku kulturnu baštinu, uključujući i mnoga druga ne manje značajna evropska groblja (više od 180 groblja iz blizu 30 evropskih država). Svake godine, krajem maja i početkom juna Udruženje kulturno značajni grobalja Evrope organizuje Nedelju otkrivanja evropskih grobalja (WDEC – Week of Discovering European Cemeteries), koja ima za cilj da kroz niz događanja podstakne građane da razumeju vrednosti, umetničke domete i raznovrsnost kulturno-istorijskog nasleđa sačuvanog na grobljima. S obzirom da se ove godine obeležava 20 godina od osnivanja ove značajne međunarodne organizacije, Nedelja otkrivanja evropskih grobalja će izuzetno trajati 20 dana, sa početkom 28.05.2021. godine.
Satkane od duše i uma – nedelja 06.06.2021. godine
U toku ove omiljene tematske šetnje Novim grobljem posetioci mogli da se upoznaju sa životnim pričama mnogih znamenitih žena kao što su: Teodora Korać (kćer trgovca Ilije Koraća koja je sirotim devojkama davala miraz od hiljadu dinara da se udaju za mladiće, članove trgovačke omladine i tako pomagala mladim parovima da započnu zajednički život), Katarina Konstatinović , jedna od najlepših i najobrazovnijih žena svog vremena, nesuđena supruga princa Miahila Obrenovića, koja je bez sopstvenog poroda, usvojila Delfu Ivanić, kasnije jednu od osnivača“Kola Srpskih sestara“, Nadežda Petrović, slikarka i drobrovoljna bolničarka tokom 1. Svetskog rata, „Srpska Sara Brenar“, glumica Milka Grgurova, čiji su talentat i lepotu opevali srpski romantičari, kao i njena nešto mladja, ali ne manje talentovana nasledinica, prelepa glumica Vela Nigrinova, a tu su i ratnice, heroine Balkanskih i 1. Svetskog rata Natalija Bjelajac i Sofija Jovanović, kao i prva bibliotekarka i novinarka u Srbiji, začetnica modernog plesa Maga Magazinović i mnoge druge. Posebno interesantna ličnost, čiju životnu priču su posetioci mogli da čuju je upravnica Više ženske škole u Beogradu Katrarina Milovuk, o kojoj se danas nažalost malo zna, a koja je prokričila put novoj, ženskoj intelektualnoj eliti, koja će se svrstati u prve redove borbe za prava žena u patrijarhalnoj Srbiji. Za Katarinu Milovuk se se govorilo „da se u Srbiji reč njena reč ceni odmah posle Mitropolitove“, a iz njene škole izašle su između ostalih, Maga Magazinović, Nadežda Petrović, Milka Grgurova, kao i buduća srpska kraljica Draga Mašin. Priča se da je kralj Milan u šali govorio kako u Srbiji nije retkost imati dve tašte i da je „Milovukovica“ neosporna duhovna svekrva i tašta u stotinama kuća.
Veliki ljudi široke duše – priča o dobrotvorima i zadužbinarima – 13.06.2021. godine
Drugi ovogodišnji obilazak u sklopu Sedmice otkrivanja Evropskih, održan je 13.06.2021. godine pod nazivom „Veliki ljudi široke duše“. Uz kratak istroijat Novog groblja od njegovih početaka pa do danas, imali prilike da obiđu poslednja počivališta značajnih dobrotvora, zadužbinara i humanista: Vlajka Kalenića, Vase i Nikole Radojkovića, braće Krsmanović (Alekse i Dimitrija), Samuila i Goluba Janića, filozofa i pesnika Milana Kujundžića Aberdara (koji svoj letnjikovac na Topčiderskoj zvezdi ostavio u dobrotvorne svrhe), naučnika Jovana Cvijića (koji je svoju kuću ostavio kao zadužbinu) , Ilije Milosavljevića – Kolarca, Teodore Korać (kćeri trgovca Ilije Koraća koja je sirotim devojkama davala miraz od hiljadu dinara da se udaju za mladiće, članove trgovačke omladine i tako pomagala mladim parovima da započnu zajednički život), Velimira Mihaila Teodorovića (vanbračnog sina kneza Mihaila Obrenovića – osnivača zadužbine Veliminarijum koja je imala zadatak da pomaže „razvoju nauke, umetnosti, trgovine , industrije i zanatstva“), Miloša Savčića (inženjera, industrijalca i gradonačelnika Beograda- poznatog po činjenici da je svojim novcem ispaltio dugove Beograda), Vladimira Matijevića i Luke Ćelovića-Trebinjca, koji je svoje veliko imanje ostavio Beogradskom univerzitetu na upravu, s tim da se „ima trošiti i upotrebljavati na naučne ciljeve i druge potrebe Univerziteta“. Posetioci su takođe imali prilike da vide grobove dobrotvora i humanista, koji su prekidali svoje karijere ili školovanje u inostranstvu, kako bi pomagli svojim sunarodnicima u doba ratova i iskušenja, kao što su: Mirka Grujić (kći Jevrema Grujića, dobrovoljna bolničarka za vreme Balkanskih i 1. Svetskog rata), Mejbl Grujić (Amerikanka, arheolog po obrazovanju, supruga diplomate Slavka Grujuća koja je u Americi skupljala priloge za Crveni Krst i Kolo srpskih sestara, a 1912. godine održala predavanje o srpskom narodu na univerzitetu Prinston (čiji je dekan u tom vreme bio budući američki predsednik Vudro Vilson) pred nekoliko hiljada ljudi, zaslužna za Karnedžijeve donacije Srbiji i izgradnju Univerzitetske biblioteke , prva srpska lekarka Draga Ljočić koja je napustila studije medicine u Cirihu, kako bi se pridružila srpskoj vojsci kao dobrovoljna bolničarka u Srpsko-turskim ratovima.
Infocentar JKP „Pogrebne usluge“
U Beogradu, 13.06.2021. godine
Ova objava je raspoloživa i na: srpski (cyr)
