26. septembar bio je posvećen sećanju na srpske diplomate i državnike. Mnogi od njih su su nažalost nepravedno zaboravljeni, ili nedovoljno pominjani i hvaljeni za svoje zasluge. Tako su naši dragi gosti pored kratke priče o istorijatu Novog groblja, bili u prilici da posete večna počivališta onih koji su bili ispred svog vremena i koji su svojim stavovima, odlukama koje nije uvek bilo lako donositi, hrabrošću a najviše ljubavlju prema otadžbini ostavili trajan pečat u našoj društvenoj, kulturnoj i političkoj istoriji. Posetioci su imali prilike da se upoznaju sa životom i radom jednog od najznačajnijih srpskih diplomata, istoričara, ministra inostranih dela, kraljevskog namesnika i političara koji je u svom testamentu napisao „Iznad svega sam osećao potrebu da se povinujem Božjem proviđenju, zahvalan što me je izvukao iz siromaštva i izveo na put , na kojem sam u građanskom životu i državnim položajima mogao da zauzmem određeno mesto ,i pod teškim okolnostima zarađujem za život.“ Takav je bio Jovan Ristić. Dalje nas je priča vodila do večne kuće večitog sanjara, velikog književnika, slikara i diplomate čija životna priča pogađa i najtvrđa srca ali i oplemenjuje – Rastka Petrovića, jednog od onih koji se često zaboravlja. Postioci su se zatim upoznali da impozantnom diplomatskom karijerom pesnika i akademika Milana Rakića, kao i tužnom sudbinom velikog Andre Nikolića, političara, književnika akademika, koji je preminuo u Parizu, a u Srbiju prenet 1926. godine i sahranjen u blizini Crkve Svetog Nikole. Posetioci su takođe imali prilike da vide poslednje počivalište jednog od zaboravljenih velikih vizionara: političara i diplomate Momčila Ninčića, koji je za života bio osporavan, nepriznat, čak i osuđivan na gubitak građanske časti. Preminuo je u Švajcarskoj a njegovi posmrtni ostaci su kasnije preneti upravo na Novo groblje. Odlukom Okružnog suda u Beogradu Momčilo Ninčić je 2006. godine rehabilitovan. Njegova vizija o ujedinjenoj Evropi koju je izneo nakon Prvog svetskog rata, je nešto što ga izdvaja od savremenika i svrstava ga u red onih ljudi koji su bili ispred svog vremena. U Aleji zaslužnih građana pažnju smo posvetili književniku, diplomati i nobelovcu, Ivi Andriću. Toliko toga o njemu znamo a opet je njegov život ostao i dalje misteriozan. Naravno nismo propustili priliku i obišli smo večnu kuću književnika, diplomate i čuvenog buntovnika Miloša Crnjanskog. Zatim nas je ovaj put odveo i do večne kuće političara i književnika Milovana Milovanovića, koji je najzaslužniji za donošenje Ustava 1888. godine koji se smatrao najdemokratskijim Ustavom u Evropi 19. veka. Savezom koji je sklopio sa Bugarskom omogućio je stvaranje Balkanskog saveza protiv Osmanskog carstva i pobedu u Prvom balkanskom ratu 1912. godine. Rezultat pregovora nije uspeo da vidi jer je iznenada preminuo nekoliko meseci pre izbijanja Prvog balkanskog rata. Sahranjen je na Novom groblju, a bista na njegovom grobu delo je vajara Ivana Meštrovića.
Naš put se završio kod priče o političaru , istoričaru , ekonomisti i književniku Čedomilju Mijatoviću koji je imao priliku da uđe u najviše krugove crkvene hijerarhije, ali je odbio tu mogućnost. Verovao je u spritizam i u Kremansko proročanstvo, a neretko je upozoravao o tragičnim događajima koja predstoje Srbiji. Preminuo je u Londonu 1932. godine a kasnije su njegovi posmrtno ostaci prebačeni u Beograd. Na zahtev posetilaca obišli smo i grob čuvenog i veoma voljenog i poštovanog akademika Vladete Jerotića.
Ova objava je raspoloživa i na: srpski (cyr)
