U nedelju, 08.08.2021. godine, pored državne ceremonije kojom se odavanjem počasti i polaganjem venaca na spomenik dr Arčibalda Rajsa u Topčiderskom parku tradicionalno obeležava godišnjica smrti ovog prijatelja Srbije „za sva vremena”, na groblju Topčider je takođe uz polaganje venaca odata počast i održan pomen dr Arčibaldu Rajsu. Ove godine su se članovima nekoliko udruženja građana koji neguju sećanja na dr Rajsa iz Mačvanskog Prnjavora i drugih delova Srbije, pridružili i predstavnici Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, kao i studenti i profesori kriminalističko-policisjke akademije iz Beograda.
Rodolof Arčibald Rajs bio je švajcarski forenzičar, publicista, doktor hemije i profesor Univerziteta u Lozani. Najveće uspehe je ostvario kao kriminolog, radom na istraživanju zločina nad srpskim stanovništvom u vreme Prvog svetskog rata. Na poziv srpske vlade, 1914. godine je došao Srbiju, da istraži zločine austrougarske, nemačke i bugarske vojske nad civilnim stanovništvom. Napisao je značajan broj knjiga i radova na ovu temu, a slao je i redovne izveštaje koji su objavljivani u uglednim međunardnim časopisima onog doba. Sa srpskom vojskom prešao je Albaniju, Solunski front i sa Moravskom divizijom u novembru 1918. godine umarširao u oslobođeni Beograd. Po završetku rata, radio je na modernizaciji odeljenja kriminalističke tehnike pri Ministarstvu unutrašnjih dela. Pred kraj karijere, razočaran negativnim pojavama u društvenom i u političkom životu posleratne Srbije, povukao se sa svih javnih funkcija i živeo skromno u svojoj vili „Dobro polje”, na Topčideru. 1926. godine je proglašen za počasnog građanina grada Krupnja, kao i počasnim pešadijskim kapetanom 2. klase Vojske Kraljevine SHS. Pred kraj života objavio je svoj ratni dnevnik u knjizi “Šta sam video i proživeo u velikim danima”, dok, kao svoje posthumno zaveštanje srpskom narodu ostavio neobjavljen rukopis knjige „Čujte Srbi!” Preminuo je u Beogradu 8. avgusta 1929. godine, a njegovo srce je u urni preneto na Kajmakčalan, da počiva sa njegovim hrabrim saborcima. Urna je polomljena prilikom jednog naleta Bugara u Drugom svetskom ratu.
Infocentar JKP „Pogrebne usluge“
Ova objava je raspoloživa i na: srpski (cyr)
